६ वर्षमा ६ अर्बभन्दा बढीको ठगी, फ्रि भिसा फ्रि टिकटका नाममा वार्षिक झण्डै साढे १ अर्ब ठगी

६ वर्षमा ६ अर्बभन्दा बढीको ठगी, फ्रि भिसा फ्रि टिकटका नाममा वार्षिक झण्डै साढे १ अर्ब ठगी

A+ A A-

वैदेशिक रोजगारीको खोजीमा रहेका कामदारहरू म्यानपावर कम्पनी र एजेन्टबाट ठगिँदै आएका छन् । कोरोना महामारीमा पनि रोजगारीको खोजीमा रहेका युवा ठगिने क्रम रोकिएन ।

कोरोना महामारीमा पनि रोजगारीको खोजीमा रहेका कामदार म्यानपावर कम्पनी र एजेन्टबाट ठगिएको उजुरी लिएर धाउने गरेको वैदेशिक रोजगार विभागले जनाएको छ ।

२०७७/७८ मा मात्र वैदेशिक रोजगारीका नाममा संस्थागत (म्यानपावर) र व्यक्तिगतबाट गरी १ अर्ब ३४ करोड ९० लाख ठगीको बिगो दाबीसहित उजुरी परेको वैदेशिक रोजगार विभागले जानकारी दिएको छ ।

संस्थागत ९७ करोड ४९ लाख ७३ हजार ३ र व्यक्तिगत ३४ करोड ५८ लाख ७८ हजार रुपैयाँ रोजगारीका नाममा ठगिएको उजुरी परेको विभागले जनाएको छ ।

कोरोना महामारीमा समेत म्यानपावर कम्पनी र उनीहरूका प्रतिनिधि (एजेन्ट) बाट ठगिएको उजुरी आइरहेको वैदेशिक रोजगार विभागका सूचना अधिकारी महेन्द्रनाथ भट्टराईले जानकारी दिए । विभागले रोजगारपीडितको समस्या हेरी उनीहरूलाई आर्थिक क्षतिप्रूर्ति भराउँदै आएको उनको भनाइ छ ।

६ वर्षमा ६ अर्बभन्दा बढीको ठगी

विगत ६ वर्षको अवधिमा वैदेशिक रोजगारीको खोजीमा रहेका करिब ९ हजार कामदारबाट म्यानपावर कम्पनी र तिनका एजेन्टले ६ अर्बभन्दा धेरै रकम ठगेको बिगो दाबीसहितका उजुरी वैदेशिक रोजगार विभागमा दर्ता भएका छन् ।

६ वर्षको अवधिमा करिब ९ हजार युवासँग म्यानपावर तथा एजेन्टले संस्थागत र व्यक्तिगत गरी ६ अर्ब २९ करोड ९४ लाख ४७ हजार रुपैयाँ ठगी गरेको उजुरी परेको वैदेशिक रोजगार विभागको मुद्दा शाखाले जनाएको छ ।

सो अवधिमा विभागले पीडितहरूलाई करिब ३ अर्ब रुपैयाँ क्षतिपूर्ति भराउन सफल भएको विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।

विगत ६ वर्षमा ४ हजार ३ सय ८६ वटा उजुरी फर्छ्योट गरी उक्त बिगो पीडितसमक्ष भराएको विभागले जनाएको छ । हाल, पनि ५ हजारभन्दा धेरै रोजगारपीडितका मुद्दा विचाराधीन अवस्थामा रहेको विभागको तथ्यांक छ ।

व्यक्तिगत र संस्थागत रूपमा म्यानपावर तथा एजेन्टले ठगेको भन्दै रोजगारी पीडितले आर्थिक वर्ष २०७२/७३ मा २ हजार १ सय ७२ वटा उजुरी विभागमा दर्ता गराएका थिए ।

जसमा ५ सय २० वटा उजुरी मात्र फर्छ्योट भएको विभागले जनाएको छ । यो आर्थिक वर्षमा रोजगार पीडितले ६९ करोड ५० लाख ९६ हजार ५ सय बिगो दाबी गरे पनि विभागले १० करोड ३६ लाख ७८ हजार ८५ रुपैयाँ क्षतिपूर्ति पीडितलाई भराएको विभागले जनाएको छ ।

यसैगरी, आर्थिक वर्ष २०७३/७४ मा २ हजार ३ सय ८३ वटा मुद्दा परेकोमा ८ सय ८७ वटा उजुरी फर्छ्योट भएका थिए । जसमा ७५ करोड ७८ लाख ४१ हजार ८ सय बिगो दाबीसहित पीडितले उजुरी दर्ता गराए पनि १५ करोड ९४ लाख १७ हजार ८ सय ८ रुपैयाँ बिगो क्षतिपूर्ति पीडितलाई भराएको विभागको तथ्यांक छ ।

यस्तै, आर्थिक २०७४/७५ मा २ हजार १ सय २९ वटा ठगीका उजुरी विभागमा परेका थिए । जसमा १ हजार २८ वटा मुद्दा फर्छ्योट गरेको विभागले जनाएको छ । यो आर्थिक वर्षमा १ अर्ब ५२ करोड २० लाख ७१ हजार २ सय ५५ रुपैयाँ बिगो दाबी पीडितले गरेका थिए । जसमा २० करोड १९ लाख ९४ हजार ८ सय रुपैयाँ बिगो पीडितलाई क्षतिपूर्ति भराउन विभाग सफल भएको थियो ।

यसैगरी, आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा व्यक्तिगत र संस्थागत गरी २ हजार ३९ वटा उजुरी रोजगारपीडितले दर्ता गरेका छन् । यो आर्थिक वर्षमा रोजगारीपीडितले संस्थागत अथवा म्यानपावर कम्पनीका नाममा २९ करोड ६३ लाख र व्यक्तिगत ठगीतर्फ ५३ करोड ६७ लाख गरी ८३ करोड ३० लाख बिगो दाबी गर्दै उजुरी दिएका थिए ।

२०७६/७७ मा वैदेशिक रोजगारीका नाममा व्यक्तिगत र संस्थागत गरी २ हजार तीनवटा उजुरी विभागमा परेका थिए । जसमा संस्थागत ५१ करोड ३५ लाख र व्यक्तिगत ५४ लाख २३ लाख बिगो दाबीसहितको उजुरी विभागमा रोजगारपीडित दिएका थिए । विभागमा आधाभन्दा धेरै बिगो पीडितलाई भराएको जनाएको छ ।

२०७७/७८ मा रोजगारीका नाममा ठगिएका ३ सय ४९ वटा संस्थागत (मनपावर) र व्यक्तिगत ४ सय ३१ वटा उजुरी विभागमा परेका छन् । जसमा ९७ करोड ४९ लाख ७ हजार बिगो दाबी पर्दा विभागले २१ करोड ७३ लाख ५ हजार १ सय २० बिगो पीडितलाई क्षतिपूर्ति भराएको जानकारी दिएको छ । यो आर्थिक वर्ष व्यक्तिगत रूपमा परेका ४ सय ३१ वटा उजुरीमा ३४ करोड ५८ लाख ७८ हजार पीडितलाई विभागले बिगो भराएको छ ।

गत आर्थिक वर्षमा १ सय ५ वटा ठगीका मुद्दा अदालतमा दर्ता भएको विभागले जानकारी दिएको छ । यो आर्थिक वर्षमा १ लाख ६६ हजार रोजगारीको खोजीमा विभिन्न देश पुगेको विभागको भनाइ छ ।

फ्रि भिसा फ्रि टिकटमै ठगिँदै कामदार

सरकारले २०७२ सालदेखि खाडीका देश र मलेसिया जाने नेपाली कामदारका हकमा फ्रि भिसा फ्रि टिकट लागू गरेको थियो । साउदी, कतार, यूएई, ओमान, कुवेत, बहारइन र मलेसिया रोजगारीमा जाने कामदारका हकमा सरकारले फ्रि भिसा फ्रि टिकट लागू गरे पनि ती देश जाने कामदारले फ्रि भिसा र फ्रि टिकटको लाभ लिन सकेका छैनन् ।

खाडीका देश र मलेसिया रोजगारीमा जाने कामदार धेरै ठगिने गरेको विभागको तथ्यांक छ । सरकारले वैदेशिक रोजगारीको नाममा भइरहेको ठगी रोक्न प्रयास गरिरहेको विभागका सूचना अधिकारी भट्टराईले जानकारी दिए ।

विदेशिने कामदारले म्यानपावर र एजेन्टको भरमा रोजगारीका लागि बाहिरिन खोज्दा ठगिने गरेको उनको भनाइ छ । सरकारसँग नयाँ श्रम स्वीकृति लिएर वार्षिक साढे ३ लाख युवा खाडीका देश, मलेसिया, दक्षिण कोरिया, युरोपका देश र अफ्रिकाका केही मुलुकहरूमा पुग्ने गरेको विभागको तथ्यांक छ ।

कोरियाबाहेकका देश जाने कामदारसँग सरकारले तोकेको शुल्कभन्दा म्यानपावर कम्पनीले प्रतिकामदार १० हजारका दरले बढी लिँदा पनि ३ अर्ब ५० करोड वार्षिक रोजगारीका नाममा ठगी भइरहेको विभिन्न अध्ययनले औँल्याउँदै आएका छन् ।

नेपालमा श्रम स्वीकृति लिएर कोरोना महामारीभन्दा अघि वार्षिक साढे ६ लाख युवा विभिन्न देशमा रोजगारीका लागि जाने गरेको विभागको तथ्यांक छ । कोरोना कारण विदेशिने कामदारको संख्यामा ६५ प्रतिशतले गिरावट आएको विभागको तथ्यांक छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, साउन १०, २०७८ १७:२३